بررسی رابطه بین هویت شخصی و اعتماد اجتماعی دانشجویان دانشگاه های تهران

چکیده پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط میان هویت شخصی افراد و میزان اعتماد متقابل و انتزاعی آنان صورت گرفته است . در همین راستا نظرات متفکرین مختلف پیرامون اعتماد ( زتومکا ، افه ، اریکسون ، گیدنز و ...) و هویت شخصی ( اریکسون ، مارسیا ، گیدنز ، تاچفل و ...) بررسی شد و در نهایت از دیدگاهی تلفیقی برای چارچوب نظری این پژوهش استفاده شد و هویت شخصی از دو جنبه روان¬شناسی و جامعه¬شناسی بررسی شد . از منظر روان¬شناختی انواع سبک¬های هویتی از نظریه اریکسون و از منظر جامعه شناختی نیز هویت اجتماعی از نظریه جنکینز استخراج شد . همچنین متغیرهای وابسته تحقیق ، اعتماد متقابل و اعتماد انتزاعی نیز از نظریه گیدنز استخراج شدند . در پایان رابطه میان هر یک از متغیرهای مستقل ( هویت¬های کسب¬شده ، مهلت¬خواه ، زودهنگام ، پراکنده ، دانشجویی ، اعتماد بنیادی و متغیرهای زمینه¬ای) با متغیرهای وابسته به عنوان فرضیات تحقیق مطرح شدند . به منظور بررسی این روابط، پژوهش حاضر به روش پیمایش انجام گردید . جامعه آماری تحقیق شامل تمامی دانشجویان مشغول به تحصیل در دانشگاه¬های سطح شهر تهران بود که در یک محل متمرکز بودند و تعداد 380 نفر از طریق فرمول کوکران و به روش نمونه گیری تصادفی با احتمال متناسب با حجم در سه دانشگاه امیرکبیر ، صنعتی شریف و شهید بهشتی در تمامی مقاطع انتخاب شدند . در نهایت پس از گردآوری پرسشنامه¬ها ، داده¬ها از طریق آمار توصیفی (شاخص¬های آماری گرایش به مرکز و پراکندگی ) و استنباطی ( ضریب همبستگی پیرسون ،تحلیل واریانس ، t-test ، رگرسیون و تحلیل مسیر ) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و نتایج زیر به¬دست آمد : از میان متغیرهای مستقل رابطه متغیرهای هویت کسب¬شده (r=./118) ، هویت دانشجویی (r=./273) ، اعتماد بنیادی (r=./229) ، جنس (t=-2.232) ، وضع تاهل (t=-5.289) ، وضعیت مهاجرت (t=-3.003) با اعتماد متقابل معنادار به¬دست آمد و رابطه متغیرهای هویت کسب¬شده (r=./185) ، هویت مهلت¬خواه (r=./121) ، هویت زودهنگام (r=./300) ، هویت پراکنده (r=./128) و هویت دانشجویی (r=./149) با اعتماد انتزاعی معنادار و رابطه تمامی متغیرهای زمینه¬ای با اعتماد انتزاعی غیرمعنادار به دست آمد . همچنین نتایج تحلیل رگرسیون درباره تأثیر متغیرهای مستقل بر اعتماد متقابل و اعتماد انتزاعی نشان داد که متغیرهای مجرد بودن ، اعتماد بنیادی ، هویت مهلت خواه و پایگاه اجتماعی – اقتصادی ، 7/21 درصد از کل تغییرات اعتماد متقابل تبیین می¬کنند و متغیرهای هویت زودهنگام ، بعد علمی هویت دانشجویی و مقطع تحصیلی ، 7/11 درصد از کل تغییرات اعتماد انتزاعی را تبیین و پیش¬بینی می¬کنند . نتایج به¬دست¬آمده نشان می¬دهد که میزان اعتمادمتقابل و اعتمادانتزاعی در بین دانشجویان مورد بررسی در حد متوسط است . همچنین میانگین¬های به¬دست¬آمده در مورد هویت-های روان¬شناختی و دانشجویی تنها در حد متوسط مقیاس است و انتظار لازم از این قشررا برآورده نمی¬کند . با مقایسه میانگین¬های ابعاد مختلف هویت دانشجویی (علمی ، سیاسی و جمعی) مشخص شد که دانشگاه¬ها در رشد و پرورش تمامی ابعاد و زمینه¬های هویت دانشجویی موفق عمل نکرده¬ و تنها سعی در گسترش هویت عملی و فضای علمی آن¬هم به¬صورت ناقص دارند . کلیدواژه : اعتماد متقابل ، اعتماد انتزاعی ، اعتماد بنیادی ، هویت شخصی ، سبک¬های هویتی ، هویت اجتماعی